Groningen barst van de energie

MISSION STATEMENT

EPIQ neemt de Groningse gaswinning en aardbevingen als uitgangspunt voor een verhaal over energie in verleden, heden en toekomst. Het maakt ons bewust van het gebruik van energiebronnen en de gevolgen daarvan.

Nieuwsberichten

Expositie

Met de NonFiction Photo-expositie EPIQ presenteert: Gronings Gas 2.0 in
Loppersum toont EPIQ zich voor het eerst aan het publiek. Een expositie over verleden, heden en toekomst van gaswinning in Groningen.

Gaswinning is een actueel en prangend onderwerp. Nederland heeft veel voordeel gehaald uit het gas in de grond onder Groningen, maar na de start van de aardbevingen in 1990 bleek er een prijskaartje aan het project te hangen.

De expositie is gratis toegankelijk in de Oude Pastorie in Loppersum.

• Van 31 maart t/m 1 juli 2023
• Elke donderdag t/m zaterdag, 12.00 en 17.00 uur
• Hogestraat 2, Loppersum

Over EPIQ

Afdalen in aardlagen op zoek naar Groninger energiebronnen. Ontdekken hoe energie wordt gewonnen en wat daar de gevolgen van zijn. Een aardbeving beleven. Je verdiepen in het verhaal van Groningers. In EPIQ ervaar je de effecten van energiewinning door het te zien én mee te maken. Het verleden, heden en de toekomst van energie zijn in kaart gebracht. Met vanzelfsprekend een prominente plek voor gaswinning en aardbevingen.

Voorwoord

Een idee ontstaan uit het hart van initiatiefnemers Thea van der Laan en Joke Scholten. “Groningen heeft een verhaal te vertellen!” En hun verbazing dat er nog geen centrum is over zoiets groots: “Een interactief centrum waar je op ontdekkingsreis gaat. Waar je wordt uitgedaagd, spelenderwijs leert, bewust wordt, begrip en compassie krijgt voor de getroffenen én zuinig wordt op onze aarde.”

Groningen en haar inwoners hebben te maken met één van de grootste beproevingen van deze eeuw. Als gevolg van gaswinning is een aardbevingsgebied ontstaan: met een eigen verhaal, met eigen spanningen en een eigen dynamiek. Dit is nog te veel het verhaal van Groningers alleen. In EPIQ krijgt dit verhaal een plek voor iedereen. 

Met wisselende exposities, workshops, lezingen en theatervoorstellingen geeft EPIQ informatie over actuele ontwikkelingen op het snijvlak van mens, aarde en energie. Energietransities: van turf tot gas, van steenkolen tot windmolens, van olie tot waterstof. Wat energiebronnen hebben opgeleverd aan comfort, welvaart, werkgelegenheid, innovatie, duurzaamheid, kennis. De gevolgen van de winning van gas is een onderdeel van de zoektocht naar juiste energiebronnen met een dringend klimaatvraagstuk. Wereldwijd worden aardbevingen belicht en wordt gezocht naar nieuwe energiebronnen. 

EPIQ is een interactief en indrukwekkend centrum met nationale uitstraling en trekt bezoekers vanuit het hele land. En het wordt doorverteld: ‘Dit moet je hebben beleefd’.

NPG_23_Epiq_team_MKidV-7-WEB

Over EPIQ

Wil je meer weten over EPIQ? Bekijk deze video.

Video afspelen
A91smaxuu_9sith_5co
A91y2hm1r_9sitn_5co

Identiteit EPIQ

De naam EPIQ is een verwijzing naar het epicentrum van de aardbevingen in Groningen. En naar het epische aspect: de verhalen van de Groningers die verteld worden. ‘?!’ in het beeldmerk staat voor verbazing en verontwaardiging, maar ook voor de dilemma’s  rondom energiegebruik.

Beleven, experimenteren, nieuwsgierig worden en zélf ervaren. Daar draait het om bij EPIQ. Dé plek bij uitstek om letterlijk in de aarde te duiken, zelf de winning van brandstoffen en de gevolgen ervan te ervaren en te ontdekken wat er in de toekomst mogelijk is. Met een verrassende, interactieve tentoonstelling. Met wisselende tentoonstellingen, films en randprogrammering. Door middel van spellen, tests en workshops.

EPIQ sluit naadloos aan op één van de vijftig vensters van de Canon van Nederland, namelijk ‘1974-heden’ Kolen en gas – Het energievraagstuk’. Met het GasLab is EPIQ bovendien een interessant laboratorium met leer-, werk- en onderzoeksplaatsen voor scholieren en studenten. Zo draagt EPIQ bij aan het collectief geheugen en de ‘geografische en technologische kennis’ in de samenleving’; een voedingsbodem voor de wetenschappers, makers, uitvinders en vernieuwers van morgen.

Ga op ontdekkingsreis in EPIQ. Via een ondergrondse wandeling zie en voel je de verschillende aardlagen van de Nederlandse bodem. Laat je meevoeren in een 3D-film, waardoor klimaatthema’s als het werk op een olieplatform, overstromingen of een aardbeving in Groningen wel heel dichtbij komen. 

Zelf naar gas boren op het platform. De energie ervaren uit wind, water en zon. Bij EPIQ ontdek je alles over fossiele brandstoffen en nieuwe energiebronnen. Heb je al een idee wat het verschil in impact is op het milieu? Wat er gebeurt met de aarde bij de winning van fossiele brandstoffen? Welke archeologische schatten er verborgen liggen in onze bodem? 

Word wetenschapper in het GasLab, het laboratorium van EPIQ. Naast alle mogelijke informatie die je daar digitaal kunt vinden, kun je experimenteren en proefjes doen. De ontdekkingen die je doet, veranderen jouw kijk op de wereld waarin je leeft.   

Heb je ooit een aardbeving meegemaakt? Kun je je voorstellen hoe het voelt om in je bed te liggen en ervan wakker te schrikken? Groningers die getroffenen zijn door aardbevingen ontstaan door de gaswinning, zit het nog vers in het geheugen. EPIQ vertelt het verhaal van de aardbevingen in Groningen en de impact ervan op de inwoners. 

De scheuren in hun huizen zijn zichtbaar, de scheuren in hun ziel een stuk minder. Dat is het het psychische leed veroorzaakt door de aardbevingen. Zorgen om de toekomst, je onveilig voelen in je onverkoopbare huis, eindeloze procedures over de afhandeling van schade, de strijd met de overheid, een papierwinkel van eindeloze dossiers, het gebrek aan erkenning, de frustratie… Het is slopend. De scheuren in de gemeenschap zijn groot. 

En er leeft nog steeds angst. Want het ‘dossier’ is nog niet afgerond: er wordt nog altijd gas gewonnen en er zijn nog regelmatig aardbevingen. EPIQ legt de verhalen en herinneringen vast. Voor de huidige en de volgende generaties.

Hout, turf, bruin- en steenkolen, olie, gas en zout. De mens benut de aardbodem al eeuwen met de winning van energiebronnen. De Groninger aardbodem bracht vanaf de 17e eeuw veel rijkdom. Eerst met turf en vervolgens met de winning van gas. Voor Nederland was dit het begin van een moderner leven. Voor veel Groningers die van een desillusie. Met de vraag ‘hoe verder?’ in de zin van gaswinning, aardbevingbestendiging en alternatieve energiebronnen, raakt EPIQ een breder thema: waarom fossiele brandstoffen wereldwijd hun langste tijd hebben gehad. EPIQ vertelt over de winning en de opbrengsten (welvaart) en de effecten ervan op mens en milieu. Van turf en jenever in Zuidoost-Drenthe, de verdwenen bruinkool-dorpen in Duitsland, steenkool-longen in Limburg, verdronken woongebieden in Spanje, tot door olie vernietigde visgebieden in Nigeria en radioactieve straling in Tsjernobyl. In dit kader kijken we naar de zoektocht en exploitatie van nieuwe energiebronnen als waterstof, wind, zon en kernenergie. Met het verleden als uitgangspunt is EPIQ actueel en toekomstgericht.

Maatschappelijke meerwaarde

EPIQ vertelt het verhaal van de aardbevingen in Groningen en de impact ervan op de inwoners. EPIQ wil hiermee een nationaal zichtbaar en regionaal relevant centrum zijn, dat bijdraagt aan de brede welvaart van Groningen en aan de landelijke spreiding van toerisme. Een centrum waarop Groningers trots zijn. Met gemiddeld 70.000 bezoekers per jaar is de rechtstreekse economische impact van het centrum per jaar behoorlijk. Als levende schatkamer voor cultureel erfgoed biedt.

Als levende schatkamer voor cultureel erfgoed biedt EPIQ een spiegel naar het verleden en een blik op de toekomst. Daarmee wil het centrum zowel lokale bewoners als nationale bezoekers trekken, verbinden en inspireren. Tegelijkertijd is EPIQ van betekenis voor gedupeerde Groningers. Als ontmoetingsplek en documentatiecentrum waar inwoners hun verhaal kwijt kunnen en het tegelijk professioneel wordt vastgelegd. Hiermee levert EPIQ een bijdrage aan de opbouw van een collectie ‘Het verhaal van het aardgas’. 

Steun 

Om EPIQ te kunnen realiseren, is steun nodig van partners en publiek. De bijdrage uit Nationaal Programma Groningen is niet toereikend en er zal ruim beroep worden gedaan op overheden, fondsen en het bedrijfsleven.    

Een dagje EPIQ

Beluister de podcast of lees het verhaal 

Een verrassend zomerse dag, 2028. Ook vandaag verwacht EPIQ weer zo’n 1.000 bezoekers: geïnteresseerden uit de regio, vakantievierende gezinnen, toeristen uit Duitsland. Zoeken naar EPIQ is niet nodig: van veraf is de fakkeltoren te zien. Op het buitenterrein staan symbolisch een jaknikker, een turfbult en tien spoorkarretjes met steenkolen. Hier zijn wisselende open air-tentoonstellingen, zoals nu: kunstwerken die refereren aan een aardbeving… 

De architectuur van EPIQ, die goed past in het landschap, nodigt uit om naar binnen te gaan. Vriendelijke medewerkers en studenten heten bezoekers welkom. Ook in de winkel en het café zien we studenten terug. Een  gezellige drukte heerst, waarin toch ieder zijn eigen museumweg gaat. De boerderij van boer Boon brengt je terug naar het jaar 1959. Op het eerste gezicht een doorsnee Groningse boerderij, met uitzicht over de weilanden. Een virtuele oude lift zakt diep onder de grond. Het is er donker, vochtig en fris, maar de verschillende aardlagen zijn goed te zien, zoals turf en steenkool: energiebronnen uit het verleden. Aangekomen op 3.000 meter diepte bevindt zich een enorme gasbel. 

Terug bovengronds worden oud en jong creatief en gevarieerd uitgedaagd. Samen boren naar gas en olie pompen uit de grond op het Plein van Gaswinning. Er is goed te zien dat het gevolgen heeft voor de verschillende aardlagen. Zo ontstaat een aardbeving dus.  

Een aardbeving ervaren is een ander verhaal… In de schoenen staan van getroffen Groningers. Zittend aan hun keukentafel. Voelen hoe de grond onder je voeten schudt. De inhoud en de dynamiek maken je bewust: hoe zit het met toekomstige alternatieven? De tentoonstelling geeft alle ruimte om het verhaal van energietransitie in eigen tempo te doorlopen. Van turf tot gas, van steenkolen tot windmolens, van olie tot waterstof. Een zoektocht naar juiste energiebronnen met een dringend klimaatvraagstuk. 

In het GasLab heerst een dynamische sfeer. Er zijn studenten en scholieren aan het werk. Hier wordt digitaal naar alle mogelijke info gezocht, maar ook komen experimenten en proefjes tot leven. De eerste groepen van het nieuwe schooljaar zijn namelijk alweer gearriveerd. Ze zijn met de bus op excursie geweest door het aardbevingsgebied.  Uit het Auditorium stromen bezoekers naar buiten. Ze hebben naar de gastspreker uit Huizinge geluisterd, over de tijdelijke tentoonstelling ‘De beving van Huizinge’. Een samenwerking met het Museum aan de A en de Groninger Archieven. 

Ter afsluiting biedt het Museumcafé ontspanning. Het ruime buitenterras is goed bezet: museumbezoekers, langskomende fietsers en inwoners uit de omgeving. Het Groninger biertje en de eierbal smaken uitstekend. Nog even door de Museumwinkel en met een Aardbevingsspel en het boek De Gaskolonie van Margriet Brandsma voldaan terug naar huis.

Onze werkgroep

Joke Scholten
Dirk Mulder

Inschrijven nieuwsbrief

Loading

Contact

Interesse?

Mail naar info@epiqgroningen.nl 
of maak gebruik van het contactformulier.

    Thea van der Laan

    Kun je jezelf voorstellen?
     
    Mijn naam is Thea van der Laan, heb een relatie, 4 dochters en 3 kleindochters. Ik ben creatief, bedenk altijd nieuwe momenten voor een glimlach en mag graag schilderen.
     
    Wat is je achtergrond? 
     
    Na onderwijs al meer dan 30 jaar in het ondernemerschap
     
    Waarom heb jij ervoor gekozen om samen te werken in de werkgroep van EPIQ?
     
    Ik ben een van de initiatiefnemers.
     
    Wat vind je zo leuk aan het project EPIQ?
     
    Hoe mooi dat ons idee realiteit wordt . Ik neem graag mijn verantwoordelijkheid hier een succes van te maken

    Joke Scholten

    Kun je jezelf voorstellen?
    Geboren en getogen als ‘Haarlemse Mug’, enkele jaren geleden met mijn echtgenoot verhuisd
    naar en geland in het weidse Groningse land, middenin het aardbevingsgebied.
    Onze kinderen en kleinkinderen wonen nog in de randstad – waar ik me regelmatig ontpop als
    ambassadeur van deze prachtige provincie.
     
    Wat is je achtergrond?
    Het grootste deel van mijn leven ben ik actief geweest in een breed en gevarieerd werkveld van
    muziekonderwijs en koordirectie. Later is daar de kunsteducatie bij gekomen. Vaak projectmatig,
    altijd als zelfstandig ondernemer.
     
    Waarom ben je betrokken bij EPIQ?
    Ik ben een van de initiatiefnemers. Ik ben ervan overtuigd dat het complexe en omvangrijke
    dossier van de gaswinning & aardbevingen blijvende aandacht en een blijvende plek moet krijgen.
    EPIQ wil die plek worden.
     
    Hoe zie jij EPIQ over tien jaar?
    Ik hoop dat EPIQ een plek wordt waar je kunt leren en spelen, onderzoeken en experimenteren,
    maar waar je ook inspiratie en nieuwe energie kunt opdoen. Een plek die de moeite wordt voor
    een breed spectrum aan bezoekers: Groningers én toeristen, kinderen en volwassenen, denkers
    én doeners. En dromers…

    Roelien de Jong

    Kun je jezelf voorstellen?

    Mijn naam is Roelien de Jong, ik heb een leuke vriend, 2 kinderen. De derde is onderweg

    Wat is je achtergrond

    Ik ben werkzaam als e-learning specialist. Daarnaast ben ik grafisch ontwerper.

    Waarom heb jij ervoor gekozen om samen te werken in de werkgroep van EPIQ

    Mijn moeder, Thea van der Laan, is initiatiefnemer. Via haar ben ik aangehaakt om deel te nemen aan de werkgroep. 

    Wat vind je zo leuk aan het project EPIQ?

    Het idee achter EPIQ spreekt mij enorm aan, vooral vanwege de combinatie van het behoud van geschiedenis, het trekken van lessen uit het verleden en het innovatief kijken naar de toekomst. Ik vind het ook geweldig dat dit alles op een interactieve manier wordt gepresenteerd. Op die manier kun je leren en tegelijkertijd genieten van een leuk dagje uit.

    Waar zie jij EPIQ over 10 jaar?

    Als het aan mij ligt, zou EPIQ een populaire bestemming moeten worden voor mensen uit het hele land en misschien zelfs van daarbuiten. De locatie is prachtig en heeft een rijke historie. Je ziet de kinderen vol trots naar hun ouders rennen om te vertellen wat ze hebben geleerd. Ze ontdekken op een speelse manier en kunnen al hun energie erin kwijt. Ik zie een ouder echtpaar bladeren door de dikke dossiers van een Gronings echtpaar dat vanwege de bevingen hun huis heeft moeten verlaten. Ze verbazen zich over de hoeveelheid rompslomp die erbij komt kijken. Ook zie ik een paar Groningse stamgasten aan de proattafel zitten. Ze kijken terug naar een grijs verleden maar zijn positiever dan ooit over de toekomst. 

    Dirk Mulder

    Kun je jezelf voorstellen?
    Ben n geboren (1953 Bellingwolde) en getogen (Hoogezand, Veendam, Wildervank) Grunneger. Woon
    al n tied in Dreente moar Grunnen blieft mien laand en t Grunnegs mien toal. Ben den ook aaltied dounde west op t terrain van t verleden, toal en kultuur van Grunnen, zoas in t Veenkolonioal Muzeum, stichten Kostverloren of t Oorlogs- en Verzets Zentrum Grunnen in stad.
     
    Wat is je achtergrond?
    Ben opgeleid als leraar aan Ubbo Emmius en heb daarna Geschiedenis gestudeerd aan de
    Rijksuniversiteit Groningen. Ik heb 15 jaar geschiedenisles gegeven in Hoogezand en Groningen. Daarna en tot mijn pensionering was ik 33,5 jaar directeur van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
     
    Ik heb nu tijd om boeken te schrijven maar ook als vrijwilliger bezig te zijn. Zo ben ik voorzitter van
    de stichting Vrienden van de Stefanuskerk Westerbork en bestuurslid van de Groninger Archieven en
    van het Scholten-Kammingafonds.
     
    Waarom heb je ervoor gekozen om samen te werken in de werkgroep van EPIQ?
    Ik ben door de initiatiefnemers gevraagd om museaal adviseur van EPIQ te zijn. Dit nadat ik eerst meegewerkt had aan een haalbaarheidsonderzoek. Toen de vraag van de initiatiefnemers kwam, heb ik geen moment getwijfeld: Groningen, het (energie)verleden ervan, de gaswinning en de aardbevingen,
    alle (voortdurende) ellende voor de Groningers (van de schrik van de bevingen, van de blijvende angst
    en van de ongelofelijke bureaucratie), het gaat me aan het Groninger hart. In positieve zin daarin iets te kunnen betekenen door mijn ervaring en kennis ter beschikking te stellen is voor mij een opdracht maar ook een eer.
     
    Hoe zie jij EPIQ over tien jaar?
    In de eerste plaats het enthousiasme en de ambitie van de initiatiefnemers. Dat stimuleert geweldig. Daarnaast is het als pensionado enorm bevredigend dat je datgene dat jezelf in de loop der jaren hebt geleerd of ervaren ten dienste kan stellen aan een prachtig, groots en bovenal noodzakelijk project. Ik zie EPIQ werkelijk een episch centrum worden, in de eerste plaats voor de Groningers maar ook voor alle andere Nederlanders.

    Aanmelden nieuwsbrief

    Loading